6 Aralık 2024 Cuma

VEJETARYEN

 

VEJETARYEN -HAN KANG +18
Orijinal dilinden çeviri bu kitap Güney Koreli bir yazara ait.2016 Uluslararası Man Booker ödülü almış bir hikaye. Ben 2024 yılında Nobel Edebiyat ödülünü almadan önce tanıştığım Han Kang'la. Şiddetin insan hayatında ne kadar derin yaralar açtığına dair bir kitap. "Her şey bana yabancı geliyor sanki bir şeylerin arka tarafına geçmişim gibi kulpu olmayan bir kapının ardındaymışım gibi"
Kendini ağaçla bir tutan bir kadın, onunla sevmeden evlenen bir adam, tüm olumsuzlukları kendinde kaybedip ortaya hep iyi bir şeyler çıkarmanın mutluluk olduğunu düşünen kız kardeş. Bu üç kişinin arasında geçen bir hikaye. Bir gece kadının dolaptaki tüm etleri atması ile başlıyor herşey. Kore hayatında kadının yeri aslında dünya edebiyatına uzanan bir olumsuzluk olarak yer almakta kadının var olmaya çalışırken sindirilmeye çalışılmasının bir süre sonra kadın ruhunda açacağı yaraların bambaşka yerlerde tecelli edeceğinin hikayesi. Bazen bir sanat filmi seyrediyormuş hissine kapılabilir bazense utançtan yanaklarınız kızarabilir kitabı okurken.
Ama kadın olmanın önce insan olmasından ziyade  nasıl elem dolu olabileceğini gözler önüne seriyor.

29 Ağustos 2024 Perşembe

ARSIZ YEŞİLLİK

 



TANRI VE ZARLAR

Tanrı evrenle zar atmaz. 

Bahçemdeki bitkiler çok çabuk büyümüyordu. Toprağı biraz kazdığımda altında çimentodan bozma bir döküntü olduğunu görüyorum. Bahçe için gübre alan bahçıvan azotlu gübrelerin mucidi olan adamın Fritz Haber adlı bir Alman  Kimyager olduğunu söylüyor. Aynı zamanda I Dünya Savaşı'nda siperlerde kullanılan kitlesel imha silahı klor gazını bulan ilk kişi olduğunu söyledi O yeşilimtırak gaz binlerce insan öldürmüş, askerlerin ciğerlerinde kabarcıklar oluşmasına yol açarak sayısız askerin kendi balgam ve salyasında boğulurken boğazını tırmalamasına yol açmış. Gel gelelim aynı adam atmosferde bulunan azotu elde etmeyi başararak milyonlarca insanı da açlıktan kurtarmış ve şu an yaşadığımız nüfus patlamasını beslemiş. Günümüzde azot bol bulunmasına rağmen geçmiş yüzyıllarda yarasa ve kuşların dışkıları için büyük çekişmeler varmış. Bunun yanı sıra Mısır firavunlarının mezarları bile altın ya da mücevher için değil mumyaların ve onlarla birlikte gömülen kölelerin kemiklerindeki azotun peşine düşen hırsızların yağmasına uğrarmış.


İnsan,  atomu parçalayabilir teleskopla göz kamaştırıcı görüntüler elde edebilir, bir avuç denklem karalama ve gizemli sembolle evrenin sonunu tahmin edebilir, en ince ayrıntısına kadar hayatımıza hükmediyor olsa da bu bilgiler bizi normal insanların anlamayacağı şeylerdir. Fakat artık sorun sadece normal insanlar değil bizzat bilim insanları da dünyayı anlamaktan vazgeçtiler türümüzün en kıymetli mücevheri icat ettiğimiz en değerli en çok kişiye ulaşan en güzel fizik kuramı kuantum mekaniğine bakın mesela Kuantum mekaniği internetin cep telefonlarının arkasında ve neredeyse ancak ilahi bir zekayla kıyaslanabilecek bir bilişsel gücü temsil ediyor. Dünyamızı öyle bir dönüştürdü ki artık tanınmaz haldeyiz. Onu nasıl kullanacağımızı biliyoruz mucize kabilinden işe yarıyor orada.Gelgelelim bu gezegende onu gerçek anlamda anlayabilen ya da anlamış sağ ya da ölü tek bir kişi yok hiçbir zaman da olmamış zihnimiz kuantumun çelişkileri ve zıtlıklarıyla baş edecek yapıda değil sanki bu teori uzaydan düşen bir monoliti andırıyor bizlerse ne olup olmadığını tam anlamıyla kavramaktan aciz maymunlar gibi etrafına tırmanıp duruyor onun oynuyor taş ve sopalar fırlatıyoruz.

Limon ağacı yaşam döngülerinin sonuna geldiklerinde devasa bir limon hasadı verirlermiş. Sonbahar mevsiminde öyle bol çiçeklenirmiş ki havadaki tatlı baygın koku burnunu ve boğazını iki blok öteden bile kaşındırırmış, meyveleri aynı anda olgunlaşır ağırlığı kaldıramayan dalları kırılır ve birkaç haftaya kalmadan etraf çürük limonla dolarmış ölmeden önce böyle bir görkem çok şaşırtıcı.

Size de bu birşeyler anımsatıyor mu? 

Bir limon ağacının ne kadar ömrü kaldığını merak ederseniz bunu bilmenin bir yolu olduğunu söyleyebilirim. En azından kesip kütüğün halkalarına bakabilirsiniz.

Einstein'ın Görelilik teorisini yayınladıktan sonra fiziği bırakmasına ya da bir dolu dehanın kuantum mekaniğine bulaştıktan sonra herşeyden elini ayağını çekmesine neden olan şey!!!!

Arsız Yeşillik /Benjamin Labatut